چگونه انسولین و گلوکاگون قند خون را تنظیم می کنند؟
چگونه انسولین و گلوکاگون قند خون را تنظیم می کنند؟
پانکراس انسولین و گلوکاگون را ترشح می کند. هر دو هورمون نقش مهمی در ایجاد تعادل برای تنظیم میزان قند خون را بر عهده دارند. اگر سطح هر یک از این هورمون ها بالاتر یا پایین تر از حد مطلوب باشد، سطح قند خون ممکن است افزایش یا کاهش یابد. انسولین و گلوکاگون با هم کمک می کنند که یک حالت به نام هموستاز در بدن بوجود بیاید که در آن وضعیت درون بدن ثابت باقی می ماند. هنگامی که قند خون بیش از حد بالا است، پانکراس انسولین بیشتری ترشح می کند. وقتی سطح قند خون کاهش می یابد، پانکراس گلوکاگون آزاد می کند تا قند خون را افزایش دهد. این تعادل کمک می کند تا انرژی کافی برای سلول ها فراهم گردد، در حالیکه مانع آسیب عصبی می شود که می تواند در اثر سطح بالای قند خون ایجاد شود.
در این مقاله عملکرد و فرآیندهای انسولین و گلوکاگون و همچنین اثرات آن بر دیابت توضیح داده شده است.
انسولین، گلوکاگون و قند خون
انسولین و گلوکاگون بر میزان قند خون در بدن تاثیر می گذارند. بدن کربوهیدرات ها را از غذا به گلوکز، که یک قند ساده است تبدیل می کند، گلوکز به عنوان یک منبع حیاتی انرژی عمل می کند.
سطح قند خون، اندازه ای که نشان می دهد که بدن چگونه به طور موثر از گلوکز استفاده می کند.
این ها در طول روز متفاوتند. با این حال، در اغلب موارد، انسولین و گلوکاگون این سطوح را در محدوده سلامت حفظ می کنند.
هنگامی که بدن به اندازه کافی گلوکز را تبدیل نمی کند، سطح قند خون بالا باقی می ماند. انسولین به سلول ها کمک می کند تا گلوکز را جذب کنند، قند خون را کاهش می دهد و سلول هایی که برای انرژی به گلوکز نیاز دارند را فراهم می کند.
وقتی سطح قند خون خیلی پایین است، پانکراس گلوکاگون را آزاد می کند. گلوکاگون به کبد برای آزاد سازی گلوکز ذخیره شده کمک می کند، که باعث افزایش قند خون می شود.
سلولهای پانکراس مسئولیت ترشح هر دو هورمون انسولین و گلوکاگون را دارند. پانکراس شامل بسیاری از این گروه سلول ها است. چندین نوع سلول در پانکراس وجود دارد، از جمله سلول های بتا که انسولین را آزاد می کنند و سلول های آلفا که گلوکاگون را آزاد می کنند.
انسولین چطور کار می کند؟
سلول ها برای تامین انرژی به گلوکز نیاز دارند. با این حال، اکثر آنها قادر به استفاده از گلوکز بدون کمک انسولین نیستند.
انسولین به گلوکز اجازه دسترسی به سلول ها را می دهد. گلوکز به گیرنده های انسولین بر روی سلول در سراسر بدن متصل می شود و انسولین برای ورود گلوکز به داخل سلول کمک می کند.
سطح پایین انسولین به طور مداوم در سراسر بدن گردش می کند. در شرایطی که قند خون بالاست، سیگنالهای انسولین به کبد منتقل می شود. کبد گلوکز را جذب می کند و سپس آن را به یک مولکول دیگر به نام گلیکوژن تغییر می دهد و ذخیره می کند.
هنگامی که میزان قند خون کاهش می یابد، گلوکاگون به کبد دستور می دهد که گلیکوژن را به گلوکز تبدیل کند و سطح قند خون را به حالت طبیعی بازگرداند.
انسولین پس از آسیب با انتقال اسیدهای آمینه به بهبودی عضلات نیز کمک می کند. اسیدهای آمینه برای ساخت پروتئین موجود در بافت عضله کمک می کنند، بنابراین وقتی سطح انسولین پایین است، عضلات ممکن است به درستی درمان نشوند.
گلوکاگون چطور کار می کند؟
کبد گلوکز را ذخیره می کند تا در طول دوره هایی که قند خون کم است، به سلول ها انرژی برساند. نخوردن غذا و تغذیه نامناسب می تواند قند خون را کاهش دهد. با ذخیره گلوکز، کبد این اطمینان را می دهد که میزان قند خون بین وعده های غذایی و در طول خواب شب ثابت خواهد ماند.
هنگامی که قند خون افت پیدا می کند، سلول های پانکراس گلوکاگون ترشح می کنند. گلوکاگون به کبد برای تبدیل گلیکوژن به گلوکز کمک می کند و گلوکز را در جریان خون افزایش می دهد.
انسولین و گلوکاگون در یک چرخه کار می کنند. گلوکاگون با کمک به کبد میزان قند خون را افزایش می دهد، در حالی که انسولین به سلول ها برای استفاده از گلوکز کمک میکند که باعث کاهش قند خون می شود.
سطح قند خون مطلوب
طیف وسیعی از عوامل، از جمله مقاومت به انسولین، دیابت و یک رژیم غذایی نامتعادل می تواند سطح قند خون را افزایش یا کاهش دهد. واحد اندازه گیری استاندارد برای سطح قند خون میلی گرم در دسی لیتر (mg/dl) است. محدوده قند خون مطلوب به شرح زیر است:
زمان | سطح قند خون (mg/dl) |
قبل از صبحانه | فرد بدون دیابت: 100 فرد مبتلا به دیابت: 130-70 |
دو ساعت بعد از غذا | فرد بدون دیابت: کمتر از 140 فرد مبتلا به دیابت: کمتر از 180 |
زمان خواب | فرد بدون دیابت: 120 فرد مبتلا به دیابت: 150-90 |
A1C یک اندازه گیری است که یک تصویر از میانگین گلوکز را در یک دوره طولانی نشان می دهد. A1C باید کمتر از 7 درصد برای افراد مبتلا به دیابت و کمتر از 6 درصد برای افراد بدون دیابت باشد.
چگونه سطح قند خون بر بدن تاثیر می گذارد؟
انسولین و گلوکاگون به ویژه در افرادی که میزان قند خون شان بسیار زیاد یا کم است، اثر فوری ندارد.
قند خون بالا
علائم قند خون بالا عبارتند از:
- ادرار کردن بیشتر از حد معمول: کلیه ها برای خلاص شدن از گلوکز اضافی تلاش می کنند و به قند خون بالا پاسخ می دهند.
- تشنگی بیش از حد که با ادرار مکرر همراه است: در هنگام تلاش برای تنظیم قند خون کلیه ها می توانند باعث کمبود آب بدن و احساس تشنگی شدید شوند.
- احساس گرسنگی بیش از حد: قند خون بالا به طور مستقیم باعث احساس گرسنگی نمی شود. با این حال، کاهش انسولین اغلب باعث می شود که گرسنگی همراه با قند خون بالا باشد.
با گذشت زمان، قند خون بسیار بالا ممکن است منجر به علائم زیر شود:
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص
- کاهش سرعت بهبودی
- خارش و خشکی پوست
- افزایش احتمال عفونت
- سردرد
- خستگی و عدم تمرکز
- تاری دید
- یبوست، اسهال و یا هر دو باهم
- اختلال نغوذ در مردان
قند خون پایین
تاخیر بین وعده های غذایی، تغذیه نامناسب، بعضی از داروهای دیابت و شرایط خاص پزشکی می تواند سبب کاهش میزان قند خون شود.
علائم قند خون پایین عبارتند از:
- سرگیجه
- ضربان قلب سریع
- ضعف
- سوزن سوزن شدن، به ویژه در زبان، لب ها، بازوها یا پاها
- گرسنگی همراه با تهوع
- غش کردن
- سردرگمی و عدم تمرکز
- تحریک پذیری
در صورت عدم درمان، قند خون پایین می تواند منجر به تشنج یا از دست دادن هوشیاری شود.
انواع دیابت
هنگامی که انسولین بی اثر می شود یا زمانیکه بدن قادر به تولید آن نمی شود، دیابت ایجاد می شود. این بیماری باعث ایجاد مشکلاتی در تنظیم قند خون می شود.
انواع مختلفی از دیابت وجود دارد:
دیابت نوع یک
دیابت نوع یک، یک بیماری خودایمنی است که اغلب در سن جوانی رخ می دهد. به همین دلیل گاهی اوقات دیابت جوانان نامیده می شود.
این نوع دیابت شامل حملات سیستم ایمنی بدن به سلولهای بتا که تولیدکننده انسولین در پانکراس هستند، می باشد.
افراد مبتلا به دیابت نوع 1 اغلب قند خون بسیار بالا را تجربه می کنند. سطح انسولین پایین است، به این معنی است که آنها نمی توانند مقدار زیادی از گلوکز را در خون خود مصرف کنند.
دیابت نوع دو
دیابت نوع دو شایع ترین نوع دیابت است و معمولا به دلیل شیوه زندگی، مانند اضافه وزن، پیشرفت می کند.
افراد مبتلا به دیابت نوع دو دارای مقاومت به انسولین هستند یعنی عدم توانایی بدن در تولید انسولین کافی و یا ناتوانی از استفاده ی بهینه از انسولین تولیدی رخ می دهد.
دیابت بارداری
دیابت بارداری یک نوع دیابت است که در برخی از زنان در دوران بارداری رخ می دهد. هنگامی که یک زن باردار است، جفت که از کودک در حال رشد حمایت می کند، ممکن است توانایی بدن مادر را در استفاده از انسولین کاهش دهد. در نتیجه مقاومت در برابر انسولین به وجود می آید که علایم آن مشابه بیماری دیابت نوع دو است.
دیابت بارداری معمولا پس از تولد نوزاد از بین می رود. با این حال، این یک عامل خطر برای ابتلا به دیابت نوع دو در آینده است.
برخی افرد مبتلا به دیابت نوع یک و برخی افراد مبتلا به دیابت نوع دو هستند که باید مراقب سطح انسولین خود باشند و قند خون خود را از طریق رژیم غذایی و ورزش منظم کنترل کنند.
مترجم: سیدحمیدرضا ناجی
منبع:
مطالب زیر را حتما بخوانید:
قوانین ارسال دیدگاه در سایت
- چنانچه دیدگاهی توهین آمیز باشد و متوجه اشخاص مدیر، نویسندگان و سایر کاربران باشد تایید نخواهد شد.
- چنانچه دیدگاه شما جنبه ی تبلیغاتی داشته باشد تایید نخواهد شد.
- چنانچه از لینک سایر وبسایت ها و یا وبسایت خود در دیدگاه استفاده کرده باشید تایید نخواهد شد.
- چنانچه در دیدگاه خود از شماره تماس، ایمیل و آیدی تلگرام استفاده کرده باشید تایید نخواهد شد.
- چنانچه دیدگاهی بی ارتباط با موضوع آموزش مطرح شود تایید نخواهد شد.
بسیار عالی و کاربردی بود
سپاس از توجه شما