8 درمان خانگی برای مبارزه با سنگ کلیه

سنگ کلیه یکی از بیماری های رایج است. دفع سنگ کلیه بسیار دردناک است و متاسفانه افرادی که تجربه ی آن را دارند، مستعد ابتلای مجدد هستند. با این حال، برای کاهش خطر ابتلا راه های مختلفی وجود دارد. در این مقاله توضیح می دهیم که سنگ کلیه چیست و 8 راهکار خانگی برای مبارزه با این مشکل به شما پیشنهاد می کنیم.

سنگ کلیه چیست؟

سنگهای کلیوی به عنوان نفرولیتیازیس نیز شناخته می شوند، از مواد زاید سخت و جامد در کلیه ها تشکیل شده و کریستال ها را به وجود می آورند. چهار نوع اصلی وجود دارد، اما حدود 80 % از کل این سنگها، سنگهای اگزالات کلسیم هستند. اشکال کمتر رایج شامل استروویت، اسید اوریک و سیستئین است. در حالی که سنگهای کوچکتر معمولاً مشکلی ندارند، سنگهای بزرگتر ممکن است در هنگام دفع باعث انسداد بخشی از سیستم ادراری فرد شوند. این می تواند به درد شدید، استفراغ و خونریزی منجر شود. سنگ کلیه یک مشکل بهداشتی شایع است. علاوه بر این، مطالعات نشان داده اند که اگر یک بار به سنگ کلیه مبتلا شوید بیش از 50 % احتمال ابتلای مجدد در 5 تا 10 سال آینده وجود دارد. در ادامه 8 روش طبیعی وجود دارد که می توانید خطر تشکیل سنگ کلیه دیگر را کاهش دهید.

1. بدن تان را هیدراته نگه دارید

به طور کلی در رابطه با جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه، نوشیدن مایعات زیاد توصیه می شود. مایعات رقیق شده و حجم مواد سنگ ساز در ادرار را افزایش می دهند، که باعث می شود کمتر کریستال ساخته شود. با این حال، همه مایعات این اثر را به طور یکسان ندارند. به عنوان مثال، مصرف زیاد آب با کاهش خطر تشکیل سنگ کلیه در ارتباط است. نوشیدنی هایی مانند قهوه، چای، آبجو، شراب و آب پرتقال نیز با خطر کمتری همراه هستند.

از طرف دیگر، مصرف زیاد سودا ممکن است در تشکیل سنگ کلیه نقش داشته باشد. این موضوع به خاطر شکر و شیرین کننده های مصنوعی داخل سوداست. نوشابه های شیرین شده با قند حاوی فروکتوز هستند که دفع کلسیم، اگزالات و اسید اوریک را افزایش می دهند. اینها عوامل مهمی در بروز سنگ کلیه هستند. برخی مطالعات نیز دلیل ارتباط شکر و شیرین کننده های مصنوعی موجود در سودا و افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه را ناشی از اسید فسفریک می دانند.

2. میزان مصرف اسید سیتریک را افزایش دهید

اسید سیتریک یک اسید آلی است که در بسیاری از میوه ها و سبزیجات، به ویژه مرکبات وجود دارد. به ویژه لیمو ترش غنی از این ترکیب است. اسید سیتریک ممکن است از دو طریق به جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه اگزالات کلسیم کمک کند:

• جلوگیری از تشکیل سنگ: می تواند به کلسیم در ادرار متصل شود و خطر تشکیل سنگ جدید را کاهش دهد.
• جلوگیری از بزرگ شدن سنگ: این ماده به کریستالهای اگزالات کلسیم متصل می شود و از بزرگتر شدن آنها جلوگیری می کند. این موضوع می تواند کمک کند تا قبل از تبدیل شدن به سنگهای بزرگتر، این کریستال ها را دفع کنید.

یک راه آسان برای مصرف بیشتر اسید سیتریک، خوردن بیشتر مرکباتی مانند گریپ فروت، پرتقال و لیموترش است. همچنین می توانید کمی آبلیمو به آب آشامیدنی خود اضافه کنید.

3. غذاهای پر اگزالات را محدود کنید

اگزالات (اسید اگزالیک) یک ماده مغذی موجود در بسیاری از غذاهای گیاهی، از جمله برگ های سبز، میوه ها، سبزیجات و کاکائو است. همچنین بدن مقادیر قابل توجهی از آن را تولید می کند. مقدار زیاد اگزالات ممکن است دفع اگزالات از طریق ادرار را افزایش دهد، که می تواند برای افرادی که مستعد تشکیل بلورهای اگزالات کلسیم هستند مشکل ساز باشد. اگزالات می تواند به کلسیم و سایر مواد معدنی متصل شود و کریستال تشکیل دهد که می تواند منجر به تشکیل سنگ گردد.

با این حال خوراکی های حاوی اگزالات بسیار مفید هستند، لذا داشتن یک رژیم با اگزالات پایین برای همه افراد با سابقه سنگ کلیه پیشنهاد نمی شود. رژیم غذایی کم اگزالات فقط برای افرادی که مبتلا به هایپراگزالوری هستند پیشنهاد می شود، شرایطی که با سطح بالای اگزالات در ادرار مشخص می شود. قبل از شروع رژیم با محدودیت اگزالات حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که نیاز به محدودیت اگزالات دارید.

4. خیلی ویتامین ث مصرف نکنید

مطالعات نشان می دهد که مکمل ویتامین C (اسید اسکوربیک) با خطر بالای ابتلا به سنگ کلیه همراه است. دریافت زیاد مکمل ویتامین C ممکن است دفع اگزالات را در ادرار افزایش دهد، زیرا ویتامین C در بدن می تواند به اگزالات تبدیل گردد. براساس یک مطالعه در سوئد که بر روی افراد میانسال و سالخورده انجام شد، تخمین زده است که افرادی که مکمل ویتامین C مصرف می کنند، احتمالاً دو برابر بیشتر از کسانی که این مکمل را مصرف نمی کنند دچار سنگ کلیه می شوند. با این حال، توجه داشته باشید که ویتامین C از منابع غذایی مانند لیمو، با افزایش خطر سنگ کلیه همراه نیست.

5. کلسیم کافی دریافت کنید

این یک سوء برداشت رایج است که برای کاهش خطر ایجاد سنگ های کلیوی حاوی کلسیم، باید میزان کلسیم مصرفی خود را کاهش دهید. به هر حال، این چنین نیست. در حقیقت، یک رژیم غذایی سرشار از کلسیم با کاهش خطر تشکیل سنگ کلیه همراه است.

در یک مطالعه برای مردان با سابقه سنگ کلیه کلسیمی، روزانه 1200 میلی گرم کلسیم تجویز شد. رژیم غذایی همچنین از نظر نمک و پروتئین حیوانی کم بود. در این گروه خطر ابتلای مجدد به سنگ کلیه در 5 سال اول به میزان 50 % نسبت به گروه کنترل که میزان 400 میلی گرم کلسیم دریافت می کردند، کاهش یافت.

کلسیم رژیمی تمایل به پیوند با اگزالات رژیمی دارد، که مانع از جذب آن می شود. بنابراین کلیه ها مجبور نیستند آن را از طریق دستگاه ادراری عبور دهند. فرآورده های لبنی مانند شیر، پنیر و ماست منابع غذایی خوبی برای کلسیم هستند. برای اکثر بزرگسالان، میزان توصیه شده روزانه (RDA) برای کلسیم 1000 میلی گرم در روز است. RDA کلسیم برای زنان بالای 50 سال و همه افراد بالای 70 سال روزانه 1200 میلی گرم در روز است.

6. کاهش مصرف نمک

رژیم غذایی پر نمک با افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه در برخی از افراد مرتبط است. مصرف زیاد سدیم که از ترکیبات نمک است، ممکن است دفع کلسیم را از طریق ادرار افزایش دهد، که یکی از اصلی ترین عوامل خطر برای سنگ کلیه است. اکثر منابع علمی مربوط به رژیم های غذایی توصیه می کنند که افراد مصرف سدیم را به 2300 میلی گرم در روز محدود کنند. با این حال، بیشتر افراد مقدار بیشتری از این میزان مصرف می کنند. یکی از بهترین راه ها برای کاهش سدیم، کاهش مصرف غذاهای بسته بندی شده و فرآوری شده است.

7. مصرف منیزیم را افزایش دهید

منیزیم ماده معدنی مهمی است که بسیاری از افراد به مقدار کافی از آن را مصرف نمی کنند. این ماده معدنی در صدها واکنش متابولیکی در بدن، از جمله تولید انرژی و حرکت عضلات دخیل است. همچنین شواهدی وجود دارد که منیزیم ممکن است به جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه اگزالات کلسیم کمک کند.

به طور دقیق چگونگی عملکرد منیزیم برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه مشخص نشده است، اما بیان می شود که منیزیم می تواند جذب اگزالات در روده را کاهش دهد. با این وجود، همه مطالعات بر سر این موضوع توافق ندارند. میزان مصرف روزانه (RDI) برای منیزیم 420 میلی گرم در روز است. اگر می خواهید میزان دریافت منیزیم را در رژیم غذایی خود افزایش دهید، آووکادو، حبوبات، آجیل ها و توفو همه منابع غذایی خوبی هستند. برای به دست آوردن حداکثر فواید، منیزیم را به همراه غذاهایی که دارای اگزالات زیادی هستند مصرف کنید، و یا تا 12 ساعت بعد از مصرف منابع منیزیم مواد غذایی سرشار از اگزالات مصرف کنید.

8. پروتئین حیوانی کمتری بخورید

یک رژیم غذایی سرشار از منابع پروتئین حیوانی مانند گوشت، ماهی و لبنیات، با خطر بیشتری برای ابتلا به سنگ کلیه همراه است. مصرف زیاد پروتئین حیوانی ممکن است دفع کلسیم را افزایش داده و میزان سیترات ادرار را کاهش دهد. علاوه بر این، منابع پروتئین حیوانی سرشار از پورین هستند. این ترکیبات به اسید اوریک شکسته می شوند و احتمال خطر تشکیل سنگهای اسید اوریک را افزایش دهند. جگر، قلوه و سایر گوشتهای احشایی سرشار از پورین هستند. از طرف دیگر مواد غذایی گیاهی، سطح پایینی از این ماده را دارا می باشند.

در پایان

اگر سابقه ابتلا به سنگ کلیه را داشته اید، احتمال بروز مجدد این مشکل در 5 تا 10 سال بعد نیز وجود دارد. خوشبختانه، رعایت و انجام برخی نکات تغذیه ای احتمال خطر وقوع مجدد را کاهش می دهد. به عنوان مثال، می توانید مصرف مایعات را افزایش دهید، غذاهای سرشار از مواد مغذی مصرف کنید، پروتئین حیوانی کمتری بخورید و از مصرف سدیم جلوگیری کنید. تنها چند اقدام ساده به جلوگیری از تشکیل سنگ های کلیوی دردناک کمک می کند.

مترجم: سیدحمیدرضا ناجی

منبع:  healthline